Οσφυϊκή δισκοκήλη
Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι είναι "ανατομικά μαξιλάρια" που βρίσκονται μεταξύ των σπονδύλων και λειτουργούν ως «αμορτισέρ», ώστε τα οστά της σπονδυλικής στήλης να μην τρίβονται μεταξύ τους.
Παρέχουν ευελιξία στη σπονδυλική στήλη και της επιτρέπουν κινήσεις, όπως στροφή και κάμψη, ενώ παράλληλα απορροφούν τους κραδασμούς που δέχεται και συμβάλλουν στη στήριξη του σωματικού βάρους. Κάθε μεσοσπονδύλιος δίσκος έχει μια ισχυρή εξωτερική στιβάδα που ονομάζεται ινώδης δακτύλιος και ένα μαλακό κέντρο σαν ζελέ, που ονομάζεται πηκτοειδής πυρήνας. Υπάρχουν ίνες στο εξωτερικό του κάθε δίσκου που προσφύονται στους γειτονικούς σπονδύλους και συγκρατούν το δίσκο στη θέση του.
Μια δισκοκηλη συμβαίνει όταν ο ινώδης δακτύλιος διαρρηγνύεται και τμήμα του πηκτοειδούς πυρήνα διαρρέει μέσα στο σπονδυλικό κανάλι πιέζοντας τις νευρικές δομές.
Η συχνότερη εντόπιση μιας δισκοκηλης είναι στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, όπου οι νευρικές ρίζες που εξέρχονται από το σπονδυλικό κανάλι διαπλέκονται για να σχηματίσουν τα νεύρα που κατανέμονται στα κάτω άκρα.
Η οσφυϊκή δισκοκηλη εκδηλώνεται συνήθως με πόνο στη μέση (οσφυαλγία) που ακτινοβολεί προς τα κάτω σε ένα ή και στα δύο πόδια (ισχιαλγία) και συγκεκριμένα σε περιοχή που αντιστοιχεί στην κατανομή της νευρικής ρίζας που πιέζεται. Δραστηριότητα όπως η κάμψη ή η στροφή του κορμού, το κάθισμα, η άρση αντικειμένων καθώς και ο βήχας ή το σφίξιμο κατά την αφόδευση μπορεί να αυξήσει τον πόνο. Συχνά ο ασθενής βρίσκει ανακούφιση ξαπλωμένος με τα γόνατα λυγισμένα. Ο πόνος μπορεί να συνοδεύεται από μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στο πόδι, ενώ σε προχωρημένη κατάσταση μπορεί να εμφανιστεί αδυναμία σε κάποια κίνηση του ποδιού.
Μια εκτεταμένη οσφυϊκή δισκοκηλη, η οποία πιέζει κεντρικά όλη τη δεσμίδα των νευρικών ινών (την επονομαζόμενη και ιππουρίδα) που πορεύονται στο σπονδυλικό σωλήνα μπορεί να προκαλέσει ένα πολύ σοβαρό κλινικό σύνδρομο, την ιππουριδική συνδρομή, που χαρακτηρίζεται στην πλήρη μορφή της από αδυναμία στα πόδια, μούδιασμα στην περιγεννητική περιοχή (κατανομής "σέλας ποδηλάτου") καθώς και διαταραχές ούρησης, αφόδευσης (όπως επίσχεση ή ακράτεια) ή και στύσης στους άντρες.
Βασική εξέταση για τη διάγνωση της οσφυϊκής δισκοκηλης είναι η μαγνητική τομογραφία της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Η αξονική τομογραφία απεικονίζει καλύτερα τις οστικές δομές (όπως οστεόφυτα).
Εφόσον δεν υπάρχει αδυναμία σε κάποια κίνηση των κάτω άκρων, η αρχική αντιμετώπιση μιας οσφυϊκής δισκοκηλης είναι συνήθως συντηρητική, με αναλγητικά και φυσιοθεραπεία.
Ένδειξη άμεσης χειρουργικής αντιμετώπισης με οσφυϊκή μικροδισκεκτομή τίθεται σε ασθενείς που εμφανίζουν ιππουριδική συνδρομή ή αδυναμία σε κάποια κίνηση του ποδιού, ενώ χειρουργική θεραπεία προτείνεται και σε ασθενείς με έντονα συμπτώματα, τα οποία επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής τους και δεν υποχωρούν μετά από συντηρητική αντιμετώπιση 6-8 εβδομάδων.